Warszawa to miasto wyjątkowe, w rozwoju którego bardzo ważną rolę odegrała społeczność żydowska. Do dziś o Żydach, mieszkających przed II wojną światową w stolicy, przypomina nam wiele obiektów oraz pomników. Na jakie pamiątki warto zwrócić szczególną uwagę podczas wycieczki śladem społeczności żydowskiej?

Z kart historii – Żydzi warszawscy i ich dzieje

Wiadomo, że Żydzi w Warszawie osiedlili się już w XV wieku. Pierwsza wzmianka na ich temat pochodzi z 1414 roku. W początkach XV wieku warszawska gmina żydowska przekroczyła liczbę stu osób. Czym zajmowali się jej przedstawiciele? Do głównych zajęć warszawskich Żydów należał handel, odgrywali oni również ważną rolę w rozwoju rzemiosła. Aż do wybuchu II wojny światowej stanowili oni liczną grupę, aktywnie uczestniczącą w życiu miasta. Dziś o ich obecności przypominają nam już tylko tablice pamiątkowe, pomniki oraz nieliczne budynki, którym udało się przetrwać do naszych czasów. Jakie miejsca warto odwiedzić w czasie wycieczki po żydowskiej Warszawie?

Spacer ulicą Sienną: spotkania z Korczakiem

Ulica Sienna to jeden z ważniejszych punktów dla tych, którzy planują wycieczki śladem społeczności żydowskiej. Do dziś można tu zobaczyć fragment murów, wzniesionych w 1941 roku w czasie tworzenia getta oraz gmach Szpitala Dziecięcego, w którym przed wybuchem II wojny światowej pracował Janusz Korczak.

Plac Grzybowski: coś dla miłośników kultury

Jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów, wzniesionych przy placu Grzybowskim, jest kościół Wszystkich Świętych. W latach 1940-42 służył on Żydom – katolikom, przebywającym na terenie getta. Drugim, bardzo ważnym dla warszawskich Żydów obiektem, jest Teatr Żydowski. Do dziś można tu zobaczyć przedstawienia w języku jidysz oraz sztuki takich twórców, jak Szolem Alejchem czy Iccjak Lejbusz.

Synagoga Nożyków oraz inne skarby ulicy Twardej

Jedyną synagogą w Warszawie, której udało się przetrwać do naszych czasów, jest Synagoga Nożyków przy ulicy Twardej. Od lat 70-tych XX wieku przy synagodze tej ma swą siedzibę Warszawska Gmina Żydowska oraz Związek Gmin Żydowskich w Polsce. Sama synagoga wciąż spełnia swe funkcje religijne, jest też udostępniania turystom zainteresowanym jej zwiedzeniem. Na ulicy Twardej można też ujrzeć ciekawy budynek, w którym w okresie międzywojennym mieściło się wiele żydowskich instytucji. Dziś działa tu m. in. Stowarzyszenie Dzieci Holocaustu oraz redakcja miesięcznika „Midrasz”.

Wojenne historie: gdzie warto się wybrać?

Kto w czasie wycieczki po Warszawie chce zobaczyć miejsca związane z najsmutniejszymi kartami w dziejach tutejszej społeczności żydowskiej, ten powinien zajrzeć m. in. na ulicę Miłą, na terenie której mieścił się sztab Żydowskiej Organizacji Bojowej, oraz na Dzielną, znanej z Pawiaka – największego niemieckiego więzienia, jakie powstało w czasie II wojny światowej na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Warto też odwiedzić Muzeum POLIN, w którym można się zapoznać z dziejami polskich Żydów, stanąć przy pomniku Bohaterów Getta oraz odwiedzić Umschlagplatz – punkt zborny dla Żydów, wywożonych z warszawskiego getta do Treblinki.

Z wizytą na cmentarzu żydowskim

Na ulicy Okopowej znajduje się jeden z nielicznych już żydowskich cmentarzy, które wciąż są cmentarzami czynnymi. Dzieje tej nekropolii sięgają początków XIX wieku. Co można tu zobaczyć? Około 150 tysięcy różnego rodzaju pomników nagrobnych, które przypominają nam o warszawskich żydach i ich losach.

Warszawa to miasto wyjątkowe, które każdego z nas może oczarować swoimi atrakcjami. To również miasto, na terenie którego można poznawać historię Polski. Wycieczki śladem społeczności żydowskiej są propozycją dla tych, którzy chcą odwiedzić miejsca, o których tak wiele mówi się w kontekście II wojny światowej oraz okupacji w Polsce.